pisa kulesi

italyanin unlu pisa kentindeki, her yil biraz daha bir yana dogru egildigi halde halen devrilmeyen unlu cok katli kule.

mimari bonanno pisano dur.pisa lilarin basyapitidir.

alinti :

pisalilar on birinci yuzyilda muhtesem eserlerinin imarina baslarlar. floransalilara ve butun dunyaya gostereceklerdir kim olduklarini.
katedral, vaftizhane, kabristan ve hemen yaninda beyaz mermerden yukselecek bir can kulesi.
gelgelelim butun zamanlarin en saskin mimar ailesi pisano’lar da pisalidir. ve kader, pisa kulesi ile onlarin harcini ayni kazanda karmistir.
guglielmo pisano, bonanno pisano, nicola pisano, giovanni pisano.
dort kusak mimar pisano ailesi, kule ile bitmez tukenmez bir savas verir ama. . .

kulenin temeline ilk tasi 1173 yilinin 9 agustos’unda bonano pisano koyar, yani gunumuzden 829 yil once ve ondan sonra da sansizliklar yakasini birakmaz ne ailenin ne kulenin.
ama bana kalirsa bu sanssizlik aslinda cok buyuk sansidir da pisa kulesinin. mucize bu sanssizligin ustunde yukselir cunku.
floransa ile bitmez tukenmez savaslari yuzunden insaat defalarca yarim kalir, yeniden baslar, yeniden bekler, yeniden baslar ve kulenin ucuncu kati bitince asil felaket ortaya cikar.
kule egridir. yan yatmistir guneye dogru.
ama pes etmez pisano’lar. egriligi duzeltmeye, kuleyi dimdik yukseltmeye calisirlar.
ucuncu kattan sonra kulenin kuzey sutunlarini, guney sutunlarindan kisa yaparlar ki egrilik duzelsin.
mimari hesaplari degistirirler, ugrasirlar da ugrasirlar, ama egrilik asla duzelmez.
1298’de govanni pissano egriligin 1.43 mt oldugunu gorur. 1550’de vassari olctugunde ise 3.79 metreye cikmistir.
pisa kulesi yedi katli, beyaz kremali, islemeli, suslu bir dugun pastasi gibi yukselir, biter, ama yine egridir.
i370 yilinda resmi olarak tamamlanir, sekiz katlidir, 60 mt yuksekliktedir ama egridir.
dort nesil mimar pissano’lar duzeltmeye calistikca kule direnmis kuzeyden guney’e dogru egilmeyi surdurmustur. her yil da 1mm guneye dogru yatmaya devam etmektedir.
egriligin sebebi, kulenin ustunde oturdugu balcikli, kumul topraktir ve topragin nem orani kulenin guney cephesinde daha yogundur, bu yuzden egrilik guneye dogrudur.
1838’de mimar alessandro della ghardesca temeli kazarak, dipteki yer alti sularinin yonunu degistirerek kuleyi kurtarmaya calisir.
sonralari mimar burland kule icin projeler gelistirir.
ve pisa kulesi 1990’da ziyaretcilere kapatilir. cunku her an yikilma tehlikesi tasimaktadir.
1993’de, kulenin kuzey cephesi temellerine 600 ton kursun agirliklar konur.
1995 eylulunde, kule celik kablolarla raptedilir. dev vincler kulenin cevresini 90 metre kazip temellere 870 ton daha kursun takviyesi yaparlar.
ziyaretcileri, beline celik kablolar baglanmis, zaptu rabt altina alinmis pisa’yi seyrederler.
bu hali benim de onu ilk gorusumdur ve dogrusu gorur gormez vuruldugum bir yildirim askidir aramizdaki.
subat 1999’da muhendisler egri kule’nin artik egrilmekten vazgectigi haberini verir. uzun yasami boyunca ilk kez egri durmaktan sikilmis, o yil egilmemistir. teknolojinin ve yeni bin yilin celigi, nihayet zapt u rabt altina almistir kambur kuleyi.
5.5 siddetinde bir depreme dayanamayacagi cok onceden bilinen, ama yuzyillarca butun dunyaya meydan okuyarak egilen "egri kule" artik oldugu gibi durmaktadir.
2ooo’de ziyarete tekrar acilir. ziyaretcileri artik onun 294 merdivenini cikip, can odasina kadar tirmanabilirler.
simdi 60 metre yuksekten ve yuzlerce yillik bir cabanin ustunden bakabilirsiniz toscana vadisinin kirmizi damli evlerine ve yesil toprakta uzayip giden manzarasina.

kaynak : uzaklar.com

http://www.brain.com.tr/kadikoy/images/pisa.jpg

http://www.milliyet.com.tr/content/galeri/yeni/goster.asp?id=10&galeriid=406

karadenizliler yapınca dalga geçilen binaların italyadaki versiyonu.